Plattdütsk – eene Weltsprauke

Van Uwe Bullerdiek

Et is woll‘n hennige dartig Joahr hiär, dat ick os jungen Kädel in den
„technischen Außendienst“ -so hett dat up Hauge- wesselt häwwe. So bin
ick dann in Dütskland, Europa un faken in däi wieten Welt rümmekuomen.
Up düsse Wiese konn ick ‘ne Masse Minsken met iähre Sprauken un
Kultuden kinnenlähden un’n ganzen Schwung Hotels und Betriebe van innen
säien. Meeßentied kaimp ick met mien Schoulenglisch kloer - un wenn nich,
dann hewwe ick mi ‘ne häite Kartuffeln achter de Kusen stoppet.
Wenn gi mi nu frauget, wo et mi am besten gefallen häff un to wecken
Kunnen ick auk vandage am läiwsten no hen föhr, dann denke ick forts an
eene Firma in Nieenhus. Dat is do achtern donne bi däi Holländisken Grenze
un hört to däi Grafschaft Bentheim. Däi Lüe do, däi sind mi so reenewech
an‘t Hatte wurßen. Däi segget wat se denket un sind sau os säi sind - 
ehrlik un erdvowassen.
Güst so’n Kädel was auk Heinz Brenner – wi hier wöhn woll segen: „Brenners
Heinz“. In eene Maschinenfabrik in Nieenhus harre häi Schlosser läht un
arbeede do nu oll lange Joahre os Geselle. Heinz, dat kann man woll wisse
seggen, harre siene Berufung to’n Beruf maket. Van däi Textilmaschinen,
däi häi fo däi ganzen Welt tohaupeschruwede, gaif et keine, däi Heinz nich
an’t Loopen kraich. Häi was schmuorns meeßentied eener van däi eesten un
sau buts, wenn häi in’n Arbeetstüge was, dann göng et dobi. Heinz kürde
nich viärl un wenn, dann am läiwsten Platt. Dat kinnede häi van tohus os
häi noch so’n Bürksel was, do kaimp häi sümmes am besten met trechte.
Eenes goden Dages do was goe Raut düer. Een Kunne ut den wieten
Südafrika harre derbe Malessen met eene nieen Maschine. Dagelang göng
dat hen un hiär tüsken Dütskland un Südafrika un däi Telefonriärkenge
göng oll in däi Dusende. Ower et helpede nix, dat Aus dat woll nich futken.
Tolessde schickede däi Kunne ut Afrika ‘n Fax. Üwersettet stönd do:
„Wenn gi dat Wiärk naichste Wirken nich togange krieget, dann kürn gi däi
Maschinen wie afhahlen un ‘ne onnike Rierkenge, däi giff et tou.“ Junge, do
sait mien Kunne ower inne Kniepen.
Däi Geschäftsführung was sick am Enne wisse: „Do mot eene hen, däi däi
Maschinen in- un utwennich kinnt, am besten use Heinz.“ „Heinz Brenner?“,
gnittkede däi Montageleiter, „denn kannse woll’n 24er Schlürdel inne Büxen
stierken, ower däi kümp do unnen doch nich trechte. Heinz, däi kürd doch
olle Dage Platt - met Englisch heff häi et gar nich. Am Enne gäit däi us do
achtern no voluorden.“ Tolessde küde däi Chef do düe: „Fo us stäiht ne
Masse up’n Spell, dann möh wi iärm in den suuren Appel bieten un‘n twedde,
däi onnik Englisch kann, föht met. Basta!“
Nu was Ruhe. Düsse twedde, dat konn blauts eener sien: Dirk Visser - ‘n
kulanten Junginschinör, däi wiet wech stodeert harre. Dirk was woll üm däi
dartich un oll so’n „Mann van Welt“. Of däi sien Liewe ’n Strick dürierten
häff, dat wäit ick nich ower häi kürde biäter Englisch os use eene Platt.
Dirk was nich ümme’n Wort voliärgen und wenn häi wat richtich konn, dann
was dat met Problemkunnen ümmegaun.
Kick sü – nu stönd dat Gespann und forts ‘n naichsten Dach do huhlden
beede af - met‘n Fleeger no Südafrika. Däi eene met Schlips un Kragen -
däi annere am leevsten met Blaumann un Wierktüchkassen. Auk wenn so
manch eene et nich secht heff, ower denket häwwet se‘t olle: „Wo kümp
Brenners Heinz blauts trechte? Däi mot sick jä ollns üwersetten lauten,
ganz egal of häi in’n Hotel is, wat met den Kunnen to bekürden häff orre
blauts mol ute Büxen mot.“ „Naichsten Maundach sin wi kl.üker“, mende däi
Chef „un sau lange würlt wi däi beeden do unnen man tofriär lauden.“
Däi Dage göngen dohen un däi twee harren nix van sick hörden lauten. Un
sau wöhn olle derbe gespannt, of Heinz und Dirk woll Maundach inne Firma
keimen und vo ollen, wat se to votelln harren.
Schoss nich gläuwen – klock achte stönden beede bi‘n Chef in’n Büro un‘n
veddel Stunne läter gaif et ne graude Bespriärkung.
Verkaup, Montageleitung, Kunnendennst, Konstruktion, woll anne täien Lüe
wöhn do un wolln wieten, wat dat in Südafrika nu giewen harre.
„Und Herr Visser, wie ist es Ihnen ergangen? frochte däi Chef.
Use Junginschinör was no klaterich van däi wieten Reese un stüortete
sick wat trechte. „Na ja, die Maschine läuft jetzt, aber nach Einzelheiten
dürfen Sie mich nicht fragen.
Aufgrund erheblicher Sprachbarrieren mit dem Kunden stellte sich die
Kommunikation doch äußerst…“ Däi Chef föllt em in’t Wort. “Bitte, wozu
habe ich Sie denn überhaupt mitgeschickt?“ Häi keik no Heinz. „Herr
Brenner, sagen Sie doch was!“ Un dann föng use Heinz an to votellen – up
Platt, vostäiht sick.
„Wiert se Chef, däi Maschinen konn garnich loupen. Däi häwwet se so
schäiwe upstellt, do was gar keine Flucht in. Ick bin do‘n ganzen Dach bie
wiern to schruwen. Un kein Wunner, dat dat Ding to häit wöhd, nich es Ölge
harren se updaun. Junge, ick häwwe met den Produktionsleiter schulen un
em van votten bet achtern vokloort, wo et up ankümp, wenn dat Ding onnik
loupen schall. Auk den Reparaturdennst häwwe ick anwiesen, dat däi sick
helpen kürnt, wenn do mol wat met is.“ „Herr Brenner, Sie haben…“? Use
Heinz was nich uptohaulen und quarterte os son Waterfall wieder:
„Os wi dann sau sachte däi Produktion anföhden, do bin ick do twee
Schichten bie staun bliewen un häwwe däi Maschinenbedeener ees äs
trechteholpen. Donnerwiär, däi wat sind jä manges so dösich und wiert sick
sau gar nich to helpen.“ Aber Herr Brenner, Sie sprechen doch gar kein…“
Heinz kürde olle wieder: „Dat segge ick Säi, achterhiär do läup use Kassen
os so’n Schweizer Uurwierk un Chef, wat dat Dullste is - vollichte kürn wi
naichs Joar no ne twedde vokaupen.“ „Herr Brenner, ich bin stolz auf Sie.“
„Och, dat möhd ‘se nich“ mende Heinz „ower wenn däi do unnen mol wä eenen
säien würlt, dann will ick do woll gäden wä hen.“
„Vokeerde Welt“ dachte jeder eene. „Wat is blauts passeet met usen
Heinz? Den Kädel kinnt man ja gar nich wiehe.“ Dobie was et ganz eenfach.
Keiner harre do an dacht, dat däi Kunne in Südafrika to däi Buren hörde.
Dat sind Lüe, däi oll vo ‘n paar hunnert Joahr van Holland utwannert sind
un bet vandage iär Platt kürd – blauts do hätt dat „Afrikaans“. Jau,
Brenners Heinz, den konn nix Bierteres passeeden un siethiär is häi sick
wisse: Plattdütsk is ‘ne Weltsprauke.